Werkloosheid kent verschillende vormen, afhankelijk van de oorzaken en de duur van de werkloosheid. Hieronder worden enkele belangrijke vormen van werkloosheid toegelicht. Het biedt inzicht in hoe uw situatie zich verhoudt tot de arbeidsmarkt en helpt u beter te begrijpen waar eventuele barrières liggen bij het vinden van werk.
Open werkloosheid
Dit is de meest zichtbare vorm van werkloosheid en betreft mensen die officieel geregistreerd staan als werkloos. Ze zijn administratief bekend bij instanties zoals het UWV en worden meegenomen in de officiële statistieken. Deze personen zijn actief op zoek naar werk en vallen onder de definitie van “werkloze werkzoekenden.”
Verborgen werkloosheid
Verborgen werkloosheid verwijst naar personen die werkloos zijn, maar niet geregistreerd staan als zodanig. Deze groep bestaat uit bijvoorbeeld huisvrouwen die willen werken, maar moeilijk een baan vinden, zzp’ers die geen werk hebben en geen aanspraak kunnen maken op een uitkering en illegale of buitenlandse werknemers die niet geregistreerd zijn. Daarnaast zijn er ouderen die geen behoefte zien aan registratie, ondanks hun wens om nog te werken.
Jeugdwerkloosheid
Jeugdwerkloosheid is vaak hoger in tijden van economische neergang. Dit komt doordat werkgevers liever oudere, ervaren werknemers behouden en flexibele krachten zoals uitzendkrachten en jongeren als eerste ontslaan. Ook het niet verlengen van tijdelijke contracten is een gebruikelijke maatregel tijdens een recessie, wat vooral jongeren treft die vaak op basis van tijdelijke contracten werken.
Recidive werkloosheid
Herhaalde werkloosheid, of recidive werkloosheid, treedt op wanneer mensen regelmatig werkloos worden. Dit komt vooral voor bij jongeren die moeite hebben om een vaste baan te behouden, waardoor ze na korte werkperiodes opnieuw werkloos raken.
Seizoenswerkloosheid
Seizoenswerkloosheid treedt op in sectoren waar het werk sterk afhankelijk is van het seizoen, zoals in de bouw, landbouw, wijnbouw, wintersport, horeca en toerisme. In bepaalde periodes is er minder of geen werk beschikbaar, waardoor werknemers tijdelijk zonder werk komen te zitten.
Frictiewerkloosheid
Frictiewerkloosheid verwijst naar werkloosheid gedurende de tijd die nodig is om een nieuwe baan te vinden. Dit komt voor bij mensen die net hun baan hebben verloren, vrijwilligers die hun baan verlaten of starters op de arbeidsmarkt. Er is vaak sprake van een tijdelijke mismatch tussen vraag en aanbod, waarbij zowel vacatures als werklozen tegelijkertijd bestaan.
Technische werkloosheid
Deze vorm van werkloosheid is tijdelijk en ontstaat door onvoorziene omstandigheden, zoals een brand, aardbeving of overstroming, die ervoor zorgen dat een organisatie tijdelijk niet kan functioneren. Dit is een zeldzame vorm van werkloosheid en duurt meestal niet lang.
Structurele werkloosheid
Structurele werkloosheid is problematisch omdat het veroorzaakt wordt door fundamentele veranderingen in de economie. Sectoren kunnen verdwijnen of naar lagelonenlanden worden verplaatst, waardoor werknemers langdurig zonder werk komen te zitten. Deze werkloosheid ontstaat doordat bepaalde vaardigheden of beroepen niet langer nodig zijn in de moderne economie.
Conjuncturele werkloosheid
Conjuncturele werkloosheid ontstaat tijdens een laagconjunctuur, wanneer de vraag naar producten en diensten afneemt door een verslechterde economie. Dit leidt vaak tot massaontslagen en een toename van de werkloosheid.
Deze vorm van werkloosheid is sterk verbonden met economische cycli en kan tijdelijk van aard zijn, maar heeft wel vaak grote gevolgen, zoals bleek tijdens de recente economische recessies.
Deze verschillende vormen van werkloosheid illustreren dat werkloosheid niet altijd door persoonlijke omstandigheden wordt veroorzaakt, maar vaak een gevolg is van bredere economische en maatschappelijke ontwikkelingen.
