Voor een sollicitant is het cruciaal om te begrijpen hoe en waarom vacatures ontstaan. Dit inzicht kan je helpen om trends in de arbeidsmarkt te herkennen, beter te anticiperen op kansen en je strategie aan te passen bij het zoeken naar een nieuwe baan. Wist je bijvoorbeeld dat vacatures vaak ontstaan door uitbreidingen of vervangingen van personeel? En dat de lengte van vacatureketens invloed heeft op het aantal vacatures dat beschikbaar komt? In dit hoofdstuk leggen we uit hoe deze processen werken en hoe je hierop kunt inspelen.
Hoe ontstaan vacatures?
Vacatures kunnen om twee hoofdredenen ontstaan:
Uitbreiding van personeel
Bedrijven breiden hun personeelsbestand uit wanneer ze meer kunnen en willen produceren. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij een groeiende vraag naar producten of diensten of als de productie arbeidsintensiever wordt.
Vervanging van personeel
- Door baanwisselingen, bijvoorbeeld wanneer werknemers overstappen naar een nieuwe functie of organisatie.
- Door uittreding van personeel, zoals pensionering of werknemers die tijdelijk of definitief stoppen vanwege zorgtaken.
De rol van vacatureketens
De lengte van een vacatureketen speelt een grote rol in het aantal vacatures dat ontstaat. Wat betekent dit precies?
Korte vacatureketen
Als een vacature wordt vervuld door iemand zonder baan, zoals een werkzoekende, schoolverlater of herintreder, dan eindigt de keten direct. De persoon neemt immers geen bestaande baan over en laat dus geen nieuwe vacature achter.
Lange vacatureketen
Als een vacature wordt vervuld door iemand die al een baan heeft, ontstaat er een kettingreactie. De persoon laat een nieuwe vacature achter, die op zijn beurt weer moet worden ingevuld. Als de economie aantrekt, zijn mensen met een baan vaker geneigd om van functie of werkgever te veranderen. Hierdoor ontstaan langere vacatureketens, wat het totale aantal vacatures aanzienlijk kan verhogen.
De invloed van de economie
Vacatureketens en het aantal ontstane vacatures zijn sterk afhankelijk van economische ontwikkelingen.
Bij een aantrekkende economie
Het vertrouwen in de economie groeit en werknemers durven meer risico’s te nemen, zoals het wisselen van baan. Dit verlengt de vacatureketen, waardoor het aantal vacatures stijgt.
Bij een lagere conjunctuur
Werknemers kiezen eerder voor werkzekerheid en blijven langer in hun huidige functie. Hierdoor ontstaan kortere vacatureketens en neemt het aantal vacatures af.
Vervangingsvacatures: de belangrijkste ontwikkelingen
Naast economische groei zijn er ook structurele trends die het aantal vervangingsvacatures beïnvloeden.
Afname van uitstroom door stoppen met werken zonder pensioen of uitkering
Traditioneel stopten veel vrouwen tijdelijk of permanent met werken bij gezinsuitbreiding. Dit patroon is echter veranderd, omdat steeds meer vrouwen actief blijven op de arbeidsmarkt. Dit heeft geleid tot een stijging in de arbeidsparticipatie van vrouwen en een daling in de uitstroom wegens gezinsuitbreiding.
Langer doorwerken door verhoging van de AOW-leeftijd
De overheid heeft de pensioenleeftijd verhoogd en regelingen zoals het prepensioen fiscaal minder aantrekkelijk gemaakt. Hierdoor blijven meer mensen langer actief op de arbeidsmarkt.
Afname van uitstroom wegens arbeidsongeschiktheid
Door veranderingen in wet- en regelgeving is het moeilijker geworden om in aanmerking te komen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Dit heeft geleid tot een daling in het aantal werknemers dat de arbeidsmarkt verlaat vanwege ziekte of beperkingen.
Moderne wervingsmethoden
Vacatures ontstaan niet altijd via traditionele kanalen zoals vacaturebanken of advertenties. Werkgevers gebruiken steeds vaker innovatieve en informele wervingsmethoden.
Werving via netwerken
Vooral kleinere bedrijven maken gebruik van hun eigen netwerk om nieuwe medewerkers te vinden. Open sollicitaties en persoonlijke aanbevelingen spelen hier een grote rol.
Werving via sociale media
Platforms zoals LinkedIn worden steeds belangrijker bij het zoeken naar kandidaten. Werkgevers kunnen actief profielen bekijken en kandidaten benaderen via deze kanalen.
Werving via CV-databanken
Werkgevers zoeken steeds vaker zelf naar geschikte kandidaten in CV-databanken en op platforms zoals werk.nl. Dit betekent dat jouw CV online beschikbaar en goed vindbaar moet zijn om je kansen te vergroten.
Tip: Zorg ervoor dat jouw LinkedIn-profiel volledig is en goed aansluit bij de functies waarop je solliciteert. Dit vergroot de kans dat je door werkgevers wordt opgemerkt.
Hoe kun je hier als sollicitant op inspelen?
- Houd rekening met economische trends. Bij een aantrekkende economie zijn er meer vacatures en heb je een grotere kans op succes. In een zwakke arbeidsmarkt is het belangrijk om je te onderscheiden en gericht te solliciteren.
- Maak gebruik van informele kanalen. Netwerken is een krachtig hulpmiddel. Informeer vrienden, familie en oud-collega’s over je zoektocht naar een baan en stuur open sollicitaties naar bedrijven die je aanspreken.
- Optimaliseer je online zichtbaarheid. Werk je LinkedIn-profiel regelmatig bij en zorg ervoor dat jouw CV up-to-date is op platforms zoals Indeed of werk.nl.
- Blijf flexibel en leergierig. Werkgevers zoeken vaak naar kandidaten die zich kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Toon bereidheid om nieuwe vaardigheden te leren en blijf jezelf ontwikkelen.
Vacatures ontstaan door een samenspel van economische en structurele factoren. Als sollicitant kun je je voordeel doen met deze kennis door trends in de arbeidsmarkt te herkennen en je strategie hierop af te stemmen. Door te begrijpen hoe vacatures ontstaan en welke wervingsmethoden werkgevers gebruiken, ben je beter in staat om de juiste kansen te vinden en jouw droombaan te bemachtigen.