Waarom is inzicht in selectiemethoden belangrijk?
Solliciteren draait niet alleen om een goede eerste indruk maken of het perfect opstellen van je cv. Het is net zo belangrijk om te begrijpen hoe werkgevers selecteren. Kennis van selectiemethoden helpt je om beter voorbereid te zijn op de verschillende stappen in het proces, zodat je jezelf optimaal kunt presenteren. Een van de meest uitgebreide selectietools die werkgevers inzetten, is het assessmentonderzoek. Dit wordt vaak gebruikt om verder te kijken dan alleen je ervaring en opleiding: het onderzoekt wie je bent, hoe je werkt en of je goed in een specifieke rol past. Indien een assessmentonderzoek deel uit maakt van het selectieproces, zal een werkgever dit vrijwel altijd kenbaar maken in de vacaturetekst. In dit hoofdstuk bespreken we welke selectie-instrumenten je kunt tegenkomen tijdens een assessment en hoe je je hierop kunt voorbereiden.
Welke selectie-instrumenten worden gebruikt bij een assessmentonderzoek?
Een assessmentonderzoek bestaat meestal uit meerdere onderdelen die samen een beeld geven van je capaciteiten, persoonlijkheid en werkstijl. De belangrijkste instrumenten die je hierbij kunt tegenkomen, zijn:
1. De psychometrische test
De psychometrische test wordt ingezet om objectief inzicht te krijgen in jouw cognitieve vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken. Deze tests kunnen bijvoorbeeld je probleemoplossend vermogen, taalvaardigheid, numeriek inzicht en logische denkcapaciteit meten. Daarnaast zijn er persoonlijkheidstests die bepalen hoe je omgaat met stress, samenwerken en leidinggeven.
Een veelgebruikte cognitieve test is een numerieke redeneertest, waarbij je grafieken en tabellen moet interpreteren. Een persoonlijkheidstest kan bestaan uit vragen als: “Ik vind het leuk om risico’s te nemen” of “Ik ben van nature iemand die structuur aanbrengt.”
Hoe bereid je je voor?
- Oefen online psychometrische tests om vertrouwd te raken met de vraagstellingen.
- Zorg dat je voldoende uitgerust bent; vermoeidheid kan je prestaties beïnvloeden.
- Wees eerlijk bij persoonlijkheidstests; inconsistentie in je antwoorden valt op.
2. Het interview
Een interview is een vast onderdeel van vrijwel ieder assessment. Tijdens dit gesprek wil de werkgever meer te weten komen over je werkervaring, motivatie en hoe je omgaat met specifieke situaties. Dit kan een klassiek sollicitatiegesprek zijn, maar ook een diepergaand gedragsgericht interview waarin je wordt gevraagd om voorbeelden te geven van hoe je in het verleden bepaalde situaties hebt aangepakt.
De interviewer kan bijvoorbeeld vragen: “Kun je een situatie beschrijven waarin je een conflict moest oplossen tussen teamleden? Hoe heb je dat aangepakt en wat was het resultaat?”
Hoe bereid je je voor?
- Gebruik de STAR-methode (Situatie, Taak, Actie, Resultaat) om concrete voorbeelden te structureren.
- Denk vooraf na over mogelijke vragen die relevant zijn voor de functie.
- Wees bewust van je lichaamstaal en toon zelfvertrouwen.
3. Het rollenspel
Bij een rollenspel word je in een nagebootste werkgerelateerde situatie geplaatst om te zien hoe je handelt. Dit kan bijvoorbeeld een situatie zijn waarin je als manager een lastige medewerker moet aanspreken, of waarin je als accountmanager een klant overtuigt van een nieuw product.
Je speelt bijvoorbeeld de rol van een teamleider en moet een gesprek voeren met een medewerker die de deadlines niet haalt. De beoordelaar observeert hoe je het gesprek voert, hoe je reageert op weerstand en of je duidelijke oplossingen biedt.
Hoe bereid je je voor?
- Lees je goed in over de functie-eisen en bedenk hoe jouw gedrag daarop aansluit.
- Oefen het rollenspel met een vriend of coach en vraag om feedback.
- Luister actief en laat zien dat je een evenwichtige aanpak kiest tussen empathie en daadkracht.
4. Functiegerelateerde oefeningen en/of simulaties
Deze oefeningen bootsen specifieke taken na die je in de functie zult uitvoeren. Dit kan variëren van het maken van een analyse op basis van een rapport tot het ontwerpen van een proces. Het doel is om je competenties in een realistische setting te testen.
Voor een functie als marketingmanager kan je bijvoorbeeld de opdracht krijgen om een marketingstrategie op te stellen op basis van marktonderzoeksgegevens. Vervolgens presenteer je deze aan een panel van beoordelaars.
Hoe bereid je je voor?
- Vraag vooraf wat voor soort oefeningen je kunt verwachten, zodat je gericht kunt oefenen.
- Blijf kalm en stel vragen als iets onduidelijk is. Dit laat zien dat je zorgvuldig en kritisch bent.
- Richt je op een gestructureerde aanpak; gebruik bijvoorbeeld modellen zoals SWOT of SMART om je oplossing te onderbouwen.
Tot slot
Assessmentonderzoeken kunnen in eerste instantie intimiderend lijken, maar onthoud dat ze niet alleen bedoeld zijn om jou te beoordelen, maar ook om te ontdekken of de baan echt bij je past. Door je grondig voor te bereiden op de verschillende selectie-instrumenten, vergroot je niet alleen je kansen om te slagen, maar leer je ook meer over jezelf. Zie het als een waardevolle leermogelijkheid op weg naar je volgende stap in je carrière.
