Een sollicitatiegesprek is vaak dé doorslaggevende stap in het selectieproces. Het is niet alleen een kans voor jou om jezelf te presenteren, maar ook voor de werkgever om vast te stellen of jij de juiste persoon bent voor de functie. Voor jou als sollicitant is het belangrijk om te weten dat niet ieder sollicitatiegesprek even goed wordt georganiseerd. Sommige gesprekken zijn ongestructureerd of te informeel, wat kan leiden tot een minder objectieve beoordeling. In dit hoofdstuk bespreken we drie belangrijke voorwaarden waaraan een sollicitatiegesprek moet voldoen om zo effectief mogelijk te zijn. Door deze voorwaarden te begrijpen, kun je je beter voorbereiden en weet je wat je kunt verwachten van een professioneel gesprek.
Voorwaarde 1: De vragen van de interviewer dienen gebaseerd te zijn op de functie analyse
Een goed sollicitatiegesprek begint bij een heldere functie analyse. Dit betekent dat de vragen die je tijdens het gesprek krijgt, direct moeten aansluiten bij de kennis, vaardigheden en competenties die voor de functie vereist zijn. Als de vragen willekeurig of irrelevant zijn, zegt dat vaak iets over een minder gestructureerd selectieproces. Vragen gebaseerd op een functie analyse helpen de werkgever om een objectief beeld van jou te vormen en stellen jou in staat om relevante voorbeelden te geven uit jouw werkervaring.
Voorbeeld
Bij een sollicitatiegesprek voor een projectmanager kun je vragen verwachten zoals:
“Hoe zorg je ervoor dat een project binnen tijd en budget wordt opgeleverd?” of “Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin je te maken had met conflicterende prioriteiten binnen een team?”
Advies
- Vraag jezelf vóór het gesprek af welke competenties voor de functie belangrijk zijn en bereid voorbeelden voor waarin je deze competenties hebt laten zien.
- Gebruik de STAR-methode (Situatie, Taak, Actie, Resultaat) om je antwoorden gestructureerd en relevant te maken.
- Stel zelf vragen als je merkt dat de gestelde vragen niet duidelijk aansluiten bij de functie. Dit toont jouw interesse en proactieve houding.
Voorwaarde 2: Dezelfde interviewers dienen dezelfde vragen te stellen aan verschillende kandidaten
Een effectieve vergelijking tussen kandidaten is alleen mogelijk als alle sollicitanten dezelfde vragen krijgen. Dit voorkomt dat persoonlijke voorkeuren of vooroordelen van de interviewer een rol spelen in het proces. Wanneer jij dezelfde vragen krijgt als de andere kandidaten, betekent dit dat je wordt beoordeeld op gelijke basis, wat zorgt voor een eerlijkere selectieprocedure.
Voorbeeld
In een gestructureerd gesprek kunnen alle kandidaten dezelfde vragen krijgen, zoals:
- “Wat zijn je sterke en zwakke punten?”
- “Hoe pas je jouw communicatiestijl aan bij verschillende soorten collega’s of klanten?”
Advies
- Wees niet verrast als het gesprek formeler en meer gestructureerd aanvoelt. Dit is juist een teken van een professioneel proces.
- Luister goed naar de vraag en geef een specifiek antwoord dat aansluit bij de functie.
- Als het gesprek te informeel of onsamenhangend lijkt, blijf professioneel en leid je antwoorden terug naar de belangrijkste functie-eisen.
Voorwaarde 3: De interviewers dienen een consistente reeks criteria te gebruiken om de antwoorden van kandidaten te beoordelen
Naast het stellen van dezelfde vragen is het ook essentieel dat de ondervragers jouw antwoorden beoordelen aan de hand van een vaste set criteria. Dit betekent dat er vooraf duidelijk is bepaald welke competenties en vaardigheden het meest belangrijk zijn voor de functie en hoe deze worden gewogen. Een goed beoordelingssysteem vermindert de kans op subjectieve beslissingen en zorgt ervoor dat de beste kandidaat wordt geselecteerd.
Voorbeeld
Voor een functie als teamleider kan een beoordelingssysteem eruitzien als een lijst met criteria, zoals:
- Communicatieve vaardigheden: Worden de antwoorden helder en overtuigend gegeven?
- Probleemoplossend vermogen: Zijn de gegeven voorbeelden innovatief en effectief?
- Leiderschap: Wordt duidelijk hoe de kandidaat anderen motiveert en stuurt?
Advies
- Vraag tijdens het gesprek gerust naar hoe het selectieproces eruitziet, bijvoorbeeld: “Worden alle kandidaten beoordeeld op dezelfde competenties?” Dit toont jouw professionaliteit.
- Als je feedback krijgt, vraag dan op welke specifieke criteria je bent beoordeeld. Dit kan je helpen om je prestaties bij toekomstige sollicitaties te verbeteren.
- Bereid je voor op het aantonen van meetbare resultaten uit eerdere ervaringen, zodat je concreet kunt laten zien wat jouw toegevoegde waarde is.
Een sollicitatiegesprek dat voldoet aan deze drie voorwaarden vergroot de kans op een eerlijke en objectieve selectie, zowel voor jou als voor de werkgever. Het is belangrijk om als sollicitant te weten dat je recht hebt op een professioneel en goed georganiseerd gesprek. Door je bewust te zijn van deze voorwaarden, kun je niet alleen beter beoordelen hoe serieus het proces is, maar ook beter inspelen op de verwachtingen van de werkgever. Een goed voorbereid sollicitatiegesprek is de sleutel tot succes en jouw beste kans om te laten zien waarom jij de juiste kandidaat bent voor de functie.
